Hàng năm vào các ngày 10, 11 và 12 tháng Năm Âm lịch (riêng năm nay nhằm ngày 17, 18 và 19/6), hàng vạn người dân ở khắp nơi trong và ngoài tỉnh Trà Vinh đổ về thị trấn Mỹ Long (huyện Cầu Ngang) vui đón lễ hội cúng biển, hay còn gọi lễ hội Nghinh Ông.
Đây cũng là dịp nhiều Việt kiều xa xứ trở về thăm quê hương. Nếu có dịp về đây vào những ngày này, cùng hòa mình trong không khí tưng bừng, náo nhiệt của lễ hội, du khách còn có dịp thưởng thức các món ăn đặc sản chế biến từ các loài hải sản như tôm, cua, sò…với giá khá rẻ.
Theo các lão ngư, lễ hội cúng biển Mỹ Long thể hiện lòng biết ơn của ngư dân đối với biển cả, đã đem lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho họ. Đây là lễ hội định kỳ hàng năm, được người dân địa phương duy trì hơn 90 năm qua với quy mô năm sau lớn hơn năm trước, cùng với các nghi thức được tiến hành theo quy củ, chu đáo theo truyền thống. Riêng về phần hội có nhiều hoạt động phục vụ nhu cầu giải trí của ngư dân địa phương và du khách như tổ chức hội chợ, văn nghệ, các trò chơi dân gian, thi đấu thể thao,…
Ông Nguyễn Thanh Tuy, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân thị trấn Mỹ Long, Phó Trưởng ban tổ chức lễ hội cúng biển Mỹ Long cho biết lễ hội ngày một lớn, thu hút hàng chục ngàn du khách khắp nơi đến đây, từ đầu tháng Sáu này, huyện Cầu Ngang đã thành lập ban chỉ đạo và các tiểu ban chuyên môn. Vấn đề an ninh trật tự được ban chỉ đạo quan tâm hàng đầu; tiểu ban an toàn, an ninh, trật tự do Trưởng Công an huyện làm trưởng tiểu ban, với 12 thành viên. Tiểu ban này có nhiệm vụ xây dựng kế hoạch bảo vệ trước, trong và sau những ngày diễn ra lễ hội; sắp xếp quy định bến bãi, nơi dừng, đậu các phương tiện giao thông và giữ gìn trật tự.
Ngoài ra, ban chỉ đạo còn huy động các ngành, các đơn vị có liên quan phối hợp với chính quyền địa phương làm trong sạch địa bàn, giữ vững an ninh, trật tự xã hội; đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm… dịp lễ hội. Nhân dịp này, ban tổ chức còn vận động các mạnh thường quân và hội Miếu Bà tặng 30 suất học bổng (500.000 đồng/suất) cho 30 học sinh con ngư dân nghèo…
Ông Nguyễn Văn Lùng, Chánh bái hội Miếu Bà cho biết phần nghi thức cúng biển Mỹ Long do hội Miếu Bà đảm nhận. Trong thời gian diễn ra lễ hội, các hương chức trong hội đều được cấp thẻ và mặc đồng phục, vừa đảm bảo tính nghiêm trang, vừa tránh những hủ tục mê tín dị đoan…
Nghi lễ được tổ chức gồm 6 phần chính: đi nghinh ông Nam Hải bằng tàu biển; giỗ tiền chức; chánh tế; chánh tế bà Chúa; đi nghinh ngũ phương và lễ tống tàu ra khơi. Riêng lễ nghinh ông Nam Hải là lễ chính thức đầu tiên của lễ hội cúng biển Mỹ Long được tiến hành vào lúc 10 giờ ngày 11 tháng Năm Âm lịch. Các vị chủ lễ vận lễ phục ngồi trên chiếc tàu được xem là được mùa nhất của mùa biển trước, dẫn đầu đoàn tàu ra khơi cung thỉnh vong linh Đức Ông về chứng giám lòng thành của người dân làng biển; cầu cho quốc thái, dân an, mưa thuận, gió hòa…để mùa biển năm nay gặp nhiều may mắn, đánh bắt được nhiều tôm cá hơn.
Với ý nghĩa tự thân cùng với các nghi thức mang đậm đà truyền thống dân tộc, lễ hội cúng biển Mỹ Long còn là vốn văn hóa phi vật thể độc đáo đang được bảo tồn và phát huy… Đây cũng là cơ hội để huyện Cầu Ngang nói riêng, tỉnh Trà Vinh nói chung quảng bá, giới thiệu những hình ảnh về đất nước, con người vùng biển với bạn bè gần xa.