Sáng 27/5, đến hẹn lại lên, hàng nghìn người dân ở xã Xuân Viên và các xã lân cận của huyện Nghi Xuân nô nức mang theo dụng cụ bắt cá kéo về khu đầm Vực (xã Xuân Viên, Nghi Xuân, Hà Tĩnh) để tham gia lễ hội bắt cá Đồng Hoa.
Lễ hội thu hút rất đông người dân địa phương và du khách bởi nó vừa mang đậm tính chất văn hóa dân gian, vừa là thú vui tiêu khiển thú vị.
Đây là lễ hội có một không hai và đã có lịch sử hàng trăm năm ở xã Xuân Viên, huyện Nghi Xuân. Theo quan niệm của người dân địa phương, tại lễ hội đánh cá, nếu người nào bắt được con cá to hoặc bắt được nhiều cá sẽ gặp được nhiều điều may mắn, mùa màng bội thu trong suốt năm ấy.
Lễ hội Đồng Hoa được tổ chức vào ngày Chủ nhật trung tuần tháng 5 âm lịch. Sau phần lễ, một hồi trống chiêng vang dậy, người đứng đầu làng hú to một tiếng rồi cầm đơm xuống đầm úp cá, sau đó tất cả mọi người trong làng, từ già - trẻ, gái - trai ào ào xuống đầm để thi nhau bắt cá.
Đầm Vực được chọn để tổ chức lễ hội nằm dưới chân dãy núi Hồng Lĩnh, với chiều dài khoảng 1-2 km, diện tích khoảng 30ha. Nơi đây là khu vực tập trung nhiều loài cá nước ngọt. Ai bắt được con cá to thì vừa giơ lên cao vừa hét lớn để mọi người cùng hò hét cổ vũ.
Theo quan niệm của người dân địa phương, người nào bắt được cá to hoặc bắt được nhiều cá sẽ gặp nhiều điều may mắn, mùa màng bội thu, gia đình no ấm sung túc trong suốt năm ấy. Người bắt được con cá to nhất sẽ được làng thưởng và con cá được dùng làm đồ cúng tế dâng lên Thành hoàng làng.
Chính quyền và người dân nơi đây luôn có ý thức giữ gìn, duy trì, bảo tồn những nét đẹp căn bản của lễ hội đánh cá Đồng Hoa và thường chọn tổ chức vào ngày Chủ nhật khi công việc mùa màng đã cơ bản thu hoạch xong nhằm để con em xa quê được về tham gia đông đủ.
Theo những người từng tham gia lễ hội, năm nay sản lượng đánh bắt có ít hơn mọi năm nhưng số người tham gia đông gấp đôi.