Anh đến quê em nơi đây có dòng sông Cầu, dự ngày Hội Lim anh đã hứa khi xưa. Vượt bao đèo cao bao suối sâu, nắng mưa gió sương anh không ngại. Chỉ mong gặp em người em gái, hát câu dân ca “người ở đừng về”. Câu dân ca ngày xưa em hát, để nhớ thương, anh phải đi tìm. Và hôm nay vào ngày Hội Lim, gặp lại em, em vẫn như xưa.
Những câu hát này đã khiến người nghe thêm háo hức đến với hội Lim – một lễ hội đặc sắc của vùng quê Bắc Ninh – Kinh Bắc.
Hội Lim được diễn ra ở xã Nội Duệ, Liên Bão và thị trấn Lim thuộc huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh, cách trung tâm Hà Nội 18km.
Cũng như các lễ hội truyền thống khác, hội Lim cũng có những hoạt động nghi lễ trang nghiêm, thành kính nhằm tôn vinh công đức các vị thần như: lễ rước, lễ tế hay các trò hội dân gian. Từ ngày 10 tháng Giêng âm lịch, tất cả các đình, đền, chùa ở 3 địa phương trên đều mở cửa phục vụ việc tế lễ, dâng hương. Ngày 13 tháng Giêng âm lịch là chính hội. Các làng tổ chức đoàn rước Sắc, tế lễ tại đình, chùa và dâng hương tại khu vực lăng Quận công Nguyễn Đình Diễn – người có nhiều công lao với triều đình, được phong thưởng nhiều bổng lộc, đã tự hiến nhiều ruộng vườn và tiền của cho tổng Nội Duệ trùng tu đình chùa, mở mang hội hè, gìn giữ thuần phong mỹ tục.
Nhưng đặc trưng cơ bản nhất của lễ hội này là phần trình diễn các làn điệu quan họ của các liền anh, liền chị. Các sinh hoạt văn hóa Quan họ - loại hình dân ca đã trở thành di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại luôn cuốn hút và làm du khách say mê hơn cả. Các liền anh khăn xếp áo the, liền chị áo mớ ba mớ bẩy, nón thúng quai thao đến hẹn lại lên, gặp gỡ, đón tiếp nhau thân tình, nồng hậu, tinh tế và lịch lãm theo lề lối của người Quan họ bằng những lời ca đối đáp diễn ra ở trong nhà, trên sân đình, trước cửa chùa hay trên thuyền. Từ sớm ngày 12 tháng Giêng âm lịch, tại đồi Lim – trung tâm diễn ra lễ hội đã trở nên tấp nập với các lán hát Quan họ và các trò chơi dân gian truyền thống như: đu tiên, vật, bịt mắt bắt dê, đập niêu, chọi gà, nhảy bao bố, thi cờ người, chơi tổ tôm điếm, bình thơ, chơi thư pháp, thi dệt cửi.
Có lẽ vì vương vấn mãi câu hát “Người ở đừng về…” mà cứ 12, 13 tháng Giêng âm lịch hằng năm, đến hẹn lại lên, người người lại nô nức kéo về vùng Lim trẩy hội. Họ đến với nhau để ca hát, với người lớn tuổi thì đến hội là dịp tìm về tuổi xuân, với nam thanh nữ tú thì hội là dịp tìm bạn, tìm duyên. Sự kiện văn hoá độc đáo này đã trở thành tài sản vô giá trong kho tàng văn hoá dân gian Việt Nam.
Thông tin thêm:
- Hội Lim năm 2011 được tổ chức trong hai ngày từ ngày 14 - 15/2/2011 (tức ngày 12 - 13 tháng Giêng năm Tân Mão). Đến với lễ hội năm nay, du khách sẽ được chứng kiến một không gian hội Lim xưa.
- Hát Quan họ diễn ra tại đồi Lim (sân chùa Hồng Ân và các trại Quan họ), cửa đình, cửa chùa Lũng Giang, Lũng Sơn, Duệ Đông (thị trấn Lim), Đình Cả, Lộ Bao, Duệ Khánh (xã Nội Duệ); Hoài Thượng, Hoài Trung, Hoài Thị (xã Liên Bão).
- Hát đối đáp Quan họ cũng được tổ chức tại các gia đình nghệ nhân ở Lũng Giang, Lũng Sơn, Duệ Đông (thị trấn Lim) để phục vụ những du khách thích một không khí đầm ấm gia đình.
- Cũng nằm trong chương trình phần hội, từ ngày 10 - 16/2/2011 (tức ngày 8 - 14 tháng Giêng âm lịch) diễn ra Hội chợ Lim - Trung tâm giao thương quốc tế tại thị trấn Lim.
Phương Anh (Tổng hợp)