Cách trung tâm thành phố Bắc Giang khoảng 80km về phía đông
theo tuyến đường Lục Nam – Lục Ngạn – Sơn Động – Quảng Ninh, đến thị trấn An Châu của Sơn Động men theo
con đường rừng, quý khách sẽ đến khu rừng nguyên sinh Khe Rỗ, một khu rừng
nguyên sinh tiêu biểu của vùng Đông Bắc Việt Nam.
Với diện tích 7.153ha trong đó có 5.092ha là rừng tự nhiên,
rừng nguyên sinh Khe Rỗ có thảm động thực vật phong phú, đa dạng với nhiều loài
gỗ, thảo dược quý hiếm. Hiện tại, khu rừng có 236 loài thực vật và cây lấy gỗ,
255 loài dược liệu quý; ngoài ra còn có 37 loài thú, 73 loài chim, 18 loài bò
sát, 7 loài thuộc loại động vật quý hiếm có tên trong sách đỏ, đặc biệt có loài
lửng chó mà trên thế giới hiện đã gần như bị tuyệt chủng.
Do đặc trưng địa hình núi cao, khu rừng nguyên sinh Khe Rỗ
được thiên nhiên ưu đãi ban tặng cho một khí hậu trong lành, mát mẻ. Vào mùa
hè, nhiệt độ trung bình chỉ khoảng 24 - 28°C; vào mùa đông, khu rừng
lại như khoác trên mình chiếc áo ấm áp từ sự đan xen tuyệt vời của những tán
cây rừng rậm rạp.
Đến rừng nguyên sinh Khe Rỗ, du khách sẽ được chiêm ngưỡng
một phong cảnh thiên nhiên hùng vĩ với những dãy núi trùng điệp nối tiếp nhau.
Trong khe núi có nhiều mạch nước ngầm thường xuyên tuôn chảy tạo ra những dòng
suối trong mát, luồn lách, ôm ấp các ngọn núi. Đặc biệt, trong Khe Rỗ có 2 con
suối lớn là suối nước Vàng và Khe Đin. Sở dĩ gọi là suối nước Vàng vì con suối
này có dòng nước vàng quanh năm như mật ong; trong khi đó, suối Khe Đin lại chảy
dài với những đoạn thác cao đến 3, 4 tầng, mỗi tầng khoảng 30 - 40m. Nơi những
thác nước đổ xuống là những vũng nước trong vắt nhìn thấu đáy như: vũng tròn,
vũng soong...thích hợp cho bơi lội hay tắm mát, đồng thời, thích hợp cho những
chuyến picnic, leo núi khám phá khu rừng nguyên sinh.
Qua một vài con suối nhỏ, men theo sườn núi đi sâu vào trong
rừng, du khách sẽ ngỡ ngàng trước một bức tranh thiên nhiên muôn màu sắc được
tạo nên bởi những cánh rừng già rậm rạp, um tùm. Thi thoảng trên đường đi, du
khách sẽ bắt gặp những chú sóc tinh nghịch leo trèo hay những chú khỉ nhí nhảnh
đùa giỡn với nhau trên cành cây. Đâu đó là những bầy ong vo ve tìm hoa làm mật
hay những đàn bướm đủ màu sắc thi nhau bay lượn. Cùng với đó là tiếng chim ríu
rít, tiếng suối chảy róc rách, tiếng thú rừng hú vang gọi bầy tạo nên một bản
nhạc rừng rộn rã, vui tươi, làm náo nức lòng người. Tất cả những hình ảnh, âm
thanh, cảnh vật ấy hòa quyện, pha trộn vào nhau tạo nên một không khí sôi động,
đầy nhựa sống của núi rừng nơi đây.
Không chỉ hấp dẫn bởi cảnh quan thiên nhiên thơ mộng, hữu
tình và thảm động thực vật phong phú, đa dạng, khu vực rừng nguyên sinh Khe Rỗ còn
thu hút du khách bởi sự mến khách và thân thiện của đồng bào các dân tộc nơi
đây. Đây là nơi chung sống của nhiều cộng đồng dân tộc, mỗi dân tộc đều có
những nét văn hóa khác nhau, những phong tục tập quán riêng biệt, tạo nên những
nét đặc trưng của văn hoá mang tính vùng miền. Người dân tộc sống ở vùng này
chủ yếu là người Tày, người Dao, người Hoa và người Kinh. Ngoài ra, du khách
còn có thể đến thăm bản dân tộc Sán chí với hơn 40 hộ.
Đến đây, du khách sẽ được người dân địa phương mời thưởng
thức những đặc sản của núi rừng như chút mật ong đậm đặc vàng quánh thơm nức
hay những trái chín cây thơm ngọt quyến rũ đến nao lòng. Chắc chắn không thể bỏ
qua đó là món cá trôi mắt đỏ. Theo người dân sống quanh đây thì thức ăn của
loài cá này chủ yếu là các loại mầm cây thuốc quý và các côn trùng, sinh vật từ
các dòng thác đổ về nên thịt cá rất thơm ngon. Ngoài ra, du khách còn được
thưởng thức món ốc hương suối, một loài ốc chỉ sống ở trong các hốc đá trong
lòng suối; thức ăn của loài ốc này là các loại rêu, tảo, nấm mọc trên các rễ
cây ven suối nên ốc rất sạch và bổ . Người dân gọi đây là hải sâm của rừng.
Với những tiềm năng tự nhiên sẵn có, rừng nguyên sinh Khe Rỗ
có đầy đủ các yếu tố thuận lợi rất phù hợp cho việc phát triển các loại hình du
lịch đang phát triển hiện nay đó là: du lịch sinh thái, du lịch mạo hiểm, du
lịch nghiên cứu, du lịch nghỉ dưỡng… Rừng nguyên sinh Khe Rỗ vẫn như cô gái đẹp
ngủ quên trong rừng với những nét đẹp tiềm ẩn đang chờ được đánh thức.
Phạm Phương (TTTTDL) biên tập