Mỡ hành xanh mướt trộn đều khi xôi đã chín. Ảnh: Thùy Linh

Thứ mùi thơm mộc mạc gợi nhớ đến những sáng sớm cắp sách đến trường, bàn tay trẻ con run run đón lấy nắm xôi gói trong lá chuối còn vương hơi ấm của mẹ.

Món xôi sắn không cầu kỳ, nhưng lại có sức quyến rũ lạ lùng. Từng củ sắn tươi được chọn kỹ - phải là củ da mịn, dáng thuôn dài thì lõi nhỏ, ít xơ, tránh mua sắn gập khúc hay có lõm là nhiều xơ, lõi... Người khéo chọn sắn vỏ đỏ cho vị đậm, sắn trắng cho độ bở bùi. Rồi sắn được gọt, cắt khúc, ngâm trong nước vo gạo cho tan hết vị chát, để lại cái ngọt thanh thuần khiết như nắng muộn cuối đông.

Cùng lúc đó, nếp cái hoa vàng - thứ nếp dẻo thơm nức mũi của miền Bắc - được ngâm cho no nước, để ráo rồi trộn đều với sắn, xóc nhẹ cùng chút muối hạt. Hơi nước trong chõ sôi lăn tăn, làn khói trắng bốc lên quấn lấy mùi nếp, mùi sắn, mùi mỡ hành… quyện vào nhau thành bản hòa ca của ẩm thực mùa lạnh.

Người đồ xôi khéo tay sẽ mở vung đúng lúc, xới đều cho sắn và nếp quyện vào nhau, thêm chút mỡ lợn hoặc mỡ gà cho hạt xôi căng bóng, mềm mại mà không dính.

Rồi thì chén mỡ hành xanh mướt được dội bằng mỡ nóng, hành chỉ vừa chín tới, giữ trọn hương thơm và sắc màu.

Khi xôi đã chín, được dàn ra mẹt tre, rưới lên lớp mỡ hành, rắc thêm muối vừng rang già tay hay nhúm hành khô phi thơm nức mũi - tất cả như bức tranh ẩm thực dung dị mà ấm nồng.

Miếng xôi sắn nóng hổi, dẻo quện. Ảnh: Thùy Linh

Một miếng xôi sắn nóng hổi, dẻo quện, bở bùi, mằn mặn, thơm ngậy… là đủ để xua đi cả giá rét ngoài kia.

Trong cái hối hả của phố phường Hà Nội, chỉ cần ngồi bên gánh hàng nhỏ, hít hà thật sâu mùi xôi thơm, vị beo béo và nghe tiếng gió xao qua mái hiên - ta chợt thấy mùa đông cũng trở nên ấm áp, dễ thương đến lạ.

Minh Trí