Nàng Han trong tâm linh 16 xứ Thái, xứ Mường ở vùng Tây Bắc cũng giống như Bà Trưng, Bà Triệu đối với người Kinh. Lễ hội Nàng Han đã làm nô nức đồng bào dân tộc Thái ở đất Lai Châu.
Theo truyền thuyết kể lại rằng: Nàng Han xuất thân trong một gia đình người Thái nghèo ở Chiềng Sa (nay là xã Mường So, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu. Nàng đã đứng đầu cuộc khởi nghĩa của đồng bào 16 xứ Thái xứ Mường quật cường đánh bại giặc xâm lược phương Bắc. Sau khi dẫn đoàn quân thắng trận trở về, nàng tắm gội ở mó nước Tây An (xã Mường So) rồi bay lên trời.
Nhân dân nhớ công ơn của nàng, lập đền thờ và tổ chức Lễ hội ngay ở mó nước nàng tắm. Tuy nhiên Lễ hội nàng Han gần đây mới được UBND tỉnh Lai Châu khôi phục lại tính từ năm 1948.
Một tin không thể vui hơn đối với đồng bào dân tộc Thái ở tỉnh Lai Châu khi UBND tỉnh quyết định phục dựng lại Lễ hội nàng Han.
Không khí trong Lễ hội nàng Han thật náo nức, nhộn nhịp; người người, nhà nhà nô nức cùng tham gia Lễ hội. Người già như trẻ lại, hong phơi những bộ áo cóm mới nhất, đẹp nhất để cùng tham gia lễ hội lớn nhất của dân tộc mình mà 60 năm qua đến nay mới được phục dựng lại... Trong cái nắng vàng như giót mật, bà con tưng bừng đổ về từ các ngả đường, khe núi dâng hương hoa ở miếu thờ nàng Han cầu mong cho mùa màng bội thu, mưa thuận gió hoà... Hòa cùng không khí Lễ hội, các trò chơi truyền thống của dân tộc Thái như: Kéo co, đánh Tó Má Lẹ, thi ném còn, thi đánh cầu lông gà, thi đẩy gậy, thi bắt cá... cũng được người dân địa phương và du khách nhiệt tình hưởng ứng tham gia: Các cô thiếu nữ Thái rực rỡ trong những bộ váy cóm duyên dáng uốn mình chơi trò ném còn, đánh cầu, kéo co. Các chàng trai Thái lực lưỡng, nhanh nhẹn trong trò chơi thi đi cà kheo, thi bắt cá... làm cho du khách thập phương càng ngất ngây, say đắm với cái nôi văn hoá Thái Mường So huyền thoại.
Riêng đối với “tộc người ăn theo nước” thì cuộc thi bắt cá trên suối Vằng Pheo có một ý nghĩa đặc biệt. Các nam thanh, nữ tú xứ Mường, ai cũng muốn đẫm mình bơi lội trên suối cầu mong cho mình sẽ có sức khoẻ tốt. Còn du khách ai cũng bị té nước ướt đẫm như một lời chúc sức khoẻ của những người Mường So mến khách.
Kết thúc Lễ hội là cuộc thi ẩm thực của dân tộc Thái, đó là: Mùi thơm của cơm lam được làm từ lúa nếp trồng trên cánh đồng Tùng So; mùi cá suối nướng thơm lừng bay khắp bản trên bản dưới. Nếu du khách có dịp đến với Lễ hội nàng Han, du khách sẽ có dịp thưởng thức những sản phẩm này, dù chỉ một lần thôi, du khách cũng sẽ nhớ mãi...