Học sinh Trường Phổ thông Dân tộc nội trú, Trung học cơ sở Châu Thành tham quan, tìm hiểu truyền thống tại khu di tích Tháp 4 Sư liệt sĩ. Ảnh: Danh Thành

Ngôi tháp ghi dấu lịch sử

Theo Hòa thượng Danh Đổng - Chủ tịch Hội Đoàn kết sư sãi yêu nước tỉnh, sau chiến dịch Tết Mậu Thân năm 1968 và mùa hè năm 1972, quân - dân miền Nam tiếp tục nổi dậy khắp nơi. Chính quyền Sài Gòn phát lệnh “Tổng động viên” đôn quân, thường xuyên mở nhiều cuộc bao vây chùa Khmer, xét bắt thanh niên Khmer kể cả sư Khmer đi lính. Trước tình cảnh đó, dưới sự chỉ đạo của Tỉnh ủy Rạch Giá, Ban Khmer vận và Hội Đoàn kết sư sãi yêu nước tỉnh đã họp, thống nhất kế hoạch, thành lập Ban Chỉ huy và phân công lực lượng chuẩn bị cuộc biểu tình.

Đúng 5 giờ 30 phút sáng ngày 10/6/1974, đoàn biểu tình gồm 600 vị sư và trên 2.000 người dân xuống đường biểu tình phản đối sự đàn áp của Mỹ, ngụy, đòi quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo, phản đối bắt lính trong chư tăng. Cuộc biểu tình bị đàn áp, 4 vị sư gồm: Danh Tấp, Lâm Hùng, Danh Hom, Danh Hoi đã anh dũng hy sinh. “Dù cuộc đấu tranh bị địch đàn áp, nhưng sự kiện 10/6/1974 đã trở thành mốc son trong lịch sử đấu tranh hào hùng của quân  - dân, là biểu tượng của tinh thần kiên trung, yêu nước của đồng bào Khmer”, Hòa thượng Danh Đổng xúc động.

Sau ngày đất nước thống nhất, để tưởng nhớ công lao 4 vị sư đã hy sinh, đầu năm 1976, Nhà nước cho xây dựng Tháp 4 Sư liệt sĩ tại xã Châu Thành. Đến tháng 3/1987, Hội Đoàn kết sư sãi yêu nước tỉnh làm lễ cải táng, đưa hài cốt 4 vị sư vào tháp. Ngày 28/9/1990, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ra Quyết định số 993/QĐ-BVHTTDL, công nhận Tháp 4 Sư liệt sĩ là di tích lịch sử cấp quốc gia. Đến năm 2014, Giáo hội Phật giáo Việt Nam truy phong giáo phẩm Hòa thượng cho 4 vị sư.

Những năm qua, di tích được trùng tu, tôn tạo khang trang với nhiều hạng mục như giảng đường, cổng rào, nhà trưng bày, bia tưởng niệm, cây xanh và đường nội bộ. Mỗi năm, vào ngày 10/6, lễ tưởng niệm 4 vị hòa thượng liệt sĩ được Ủy ban nhân dân xã phối hợp Hội Đoàn kết sư sãi yêu nước tỉnh tổ chức trang trọng, thu hút đông đảo chư tăng, phật tử và người dân khắp nơi về dự. “Tháp 4 Sư liệt sĩ không chỉ là nơi tưởng niệm công đức 4 vị hòa thượng mà còn là biểu tượng của lòng yêu nước, địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ, đặc biệt là thanh thiếu niên Khmer”, thầy Danh Hùng - Phó Hiệu trưởng Trường Phổ thông Dân tộc nội trú, Trung học cơ sở Châu Thành nói.

Tri ân và tiếp bước

Với người dân An Giang, ngọn tháp không chỉ là nơi hành lễ mà còn là lời nhắc nhở thế hệ trẻ về một thời oanh liệt, khi những vị sư Khmer mang trong tim tình yêu Tổ quốc cháy bỏng, là nơi gửi gắm niềm tự hào và lòng biết ơn sâu sắc. Bà Thị Nhung, ngụ xã Châu Thành chia sẻ: “Hơn 15 năm nay, cứ mỗi dịp 10/6, gia đình tôi đều mang đồ lễ đến tháp dâng cúng. Cha và chú tôi là liệt sĩ nên tôi càng trân quý giá trị của hòa bình, độc lập hôm nay”.

Không chỉ là địa chỉ đỏ trong lòng người dân, Tháp 4 Sư liệt sĩ còn là điểm đến giáo dục truyền thống cho đoàn viên, học sinh, sinh viên. Em Danh Huỳnh Thúy Vy - học sinh lớp 6/3, Trường Phổ thông Dân tộc nội trú, Trung học cơ sở Châu Thành nói: “Lần đầu đến thắp hương tưởng niệm 4 vị hòa thượng, em thật sự xúc động và tự hào. Chúng em hiểu rằng, để có cuộc sống hòa bình, ấm no hôm nay, cha ông, trong đó có những vị sư kính yêu đã hy sinh. Em và các bạn sẽ cố gắng học tập, rèn luyện để xứng đáng với sự cống hiến ấy”.

Những lời tri ân của thế hệ trẻ hôm nay, cùng nén hương thơm dâng lên là minh chứng cho sức sống bền bỉ của ngọn lửa yêu nước. Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo Danh Phúc cho biết: “Tháp 4 Sư liệt sĩ có ý nghĩa đặc biệt, không chỉ về giá trị lịch sử mà còn bởi ý nghĩa giáo dục sâu sắc đối với thế hệ trẻ. Đây là minh chứng sống động cho tinh thần yêu nước, ý chí quật cường của đồng bào Khmer, là điểm về nguồn quan trọng để giáo dục truyền thống cách mạng, bồi dưỡng lòng tự hào dân tộc cho thanh thiếu niên hôm nay”.

Hơn nửa thế kỷ trôi qua, Tháp 4 Sư liệt sĩ vẫn đứng đó, lặng lẽ giữa lòng Châu Thành, như ngọn đuốc thiêng sưởi ấm bao thế hệ. Mỗi nhành hoa, nén hương dâng lên nơi đây là lời tri ân sâu sắc, là sự tiếp nối của dòng chảy yêu nước, để ngọn lửa kiên trung của những vị sư năm xưa mãi cháy sáng trong lòng đồng bào Khmer.

Danh Thành