Sau 40 năm, những kỉ niệm vẫn còn tươi mới như ngày hôm qua. Đó là cảm giác chung của những ai đã từng chứng kiến những trang của quan hệ Italy-Việt Nam có mặt trong lễ khai mạc những "Ngày Việt Nam ở Genoa", thành phố cảng lớn nhất Italy hôm 18/11.
Hoạt động đầy ý nghĩa này nằm trong chuỗi các hoạt động giao lưu văn hóa và thúc đẩy hợp tác thương mại nhân kỉ niệm 40 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước, đã được tổ chức ở nhiều thành phố của Italy trong cả năm 2013.
Nhưng khi Đại sứ quán Việt Nam ở Italy và hội hữu nghị Italy-Việt Nam chọn ngày này để khai mạc sự kiện ở Genoa bằng cuộc triển lãm ảnh “Hải Phòng-Genoa, hai thành phố, một lịch sử”, họ có một lí do hết sức quan trọng.
Chính từ đây, cách đây đúng 40 năm, ngày 17/11/1973, con tàu Australe chở hơn 3 nghìn tấn nhu yếu phẩm, thuốc men và đồ dùng học tập mà nhân dân Italy quyên góp tặng nhân dân Việt Nam đã lên đường đến cảng Hải Phòng. Chuyến tàu đã trở thành biểu tượng của tình hữu nghị bền vững giữa nhân dân hai nước.
Con tàu đã cập bến vào tháng 1/1974, mang theo bao tình cảm của nhân dân Italy đối với nhân dân Việt Nam. Hầu hết những người đã tham gia vào chiến dịch quyên góp và đưa con tàu sang Việt Nam bây giờ vẫn còn sống. Họ chính là cầu nối cho mối quan hệ giữa công nhân của hai cảng nói riêng và nhân dân hai nước nói chung. Cũng từ những ngày ấy, Genoa đã trở thành là thành phố kết nghĩa với Hải Phòng và quan hệ của họ tiếp tục được phát triển trong những năm sau này.
Thật xúc động khi chứng kiến ông Luciano Sossai, người thuyền trưởng của con tàu Australe ngày đó xuất hiện trong lễ khai mạc. Giờ đã ở tuổi 80, nhưng ông Sossai vẫn còn rất minh mẫn.
Ông xúc động nhớ lại những ngày tháng đáng nhớ ấy của mình và rất nhiều công nhân cảng: “Phong trào đấu tranh ủng hộ nhân dân Việt Nam thực ra đã bắt đầu từ giữa những năm 1960 và công nhân cảng Genoa chúng tôi là những người quyết liệt nhất trong cuộc đấu tranh ấy. Chúng tôi đã biến các hành động đấu tranh từ xuống đường thành những việc hết sức cụ thể, từ việc ngăn không cho các tàu chở vũ khí sang Việt Nam cập cảng Genoa cho đến việc tiến hành quyên góp các nhu yếu phẩm cho nhân dân Việt Nam, để rồi con tàu Australe đưa những hàng hóa đó đến cảng Hải Phòng”.
Đối với các đại diện của thành phố kết nghĩa với Genoa có mặt tại lễ khai mạc, đây là một ngày hết sức đặc biệt, không chỉ vì Hải Phòng và Genoa đã tăng cường hơn nữa quan hệ của họ bằng những thỏa thuận hợp tác về nhiều mặt liên quan đến kiến trúc, quản lí cảng và kinh tế.
Hết sức cảm động khi gặp lại ông Sossai và những người bạn Italia đã lên đường chở sang Việt Nam 40 năm trước, Chủ tịch UBND thành phố Hải Phòng Dương Anh Điền đã cám ơn nhân dân Genoa nói riêng và nhân dân Italy đã sát cánh cùng nhân dân Hải Phòng và Việt Nam trong những năm tháng chiến tranh. Hiện tại, họ lại hết sức tích cực trong những hoạt động hợp tác về kinh tế, văn hóa, thương mại giữa hai nước.
Trong lễ khai mạc sự kiện, đại sứ Việt Nam tại Italy Nguyễn Hoàng Long nhấn mạnh rằng, Italy là một trong những nước Phương Tây đầu tiên thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam sau Hiệp định Paris.
Nhưng mối quan hệ hữu nghị giữa nhân dân hai nước được phát triển một phần qua những hoạt động ủng hộ của nhân dân Genoa với Việt Nam trong quá khứ. Hiện tại, Genoa là một là trong cầu nối quan trọng nhất trong hoạt động giao thương của hai nước, khi là bến cảng trung chuyển một khối lượng lớn hàng hóa Việt Nam nhập vào Italy và châu Âu.
Sau triển lãm ảnh này là một hội thảo về hợp tác kinh tế giữa Việt Nam với Genoa, một chương trình chiếu phim về Việt Nam, những buổi giao lưu giữa những trí thức Genoa đã từng tham gia phong trào đấu tranh ngày đó với người dân thành phố và một cuộc tọa đàm mang tên “Việt Nam, hôm qua và hôm nay.”
Chuỗi sự kiện những “Ngày Việt Nam ở Genoa” sẽ kéo dài đến ngày 1/12 tới.
Chương trình kỉ niệm 40 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Italy-Việt Nam sẽ kết thúc bằng một sự kiện văn hóa lớn ở thủ đô Roma vào ngày 5/12 tới.