Là thung lũng nằm trải rộng trên diện tích 86,54 km² và ở độ cao 2.000m so với mực nước biển, Y Tý là vùng đất quanh năm mây mù bao phủ và sở hữu bạt ngàn rừng nguyên sinh xanh tốt.

Từ thị trấn Bát Xát, du khách đi men theo cung đường mòn vắt ngang các ngọn núi, sườn đồi dài khoảng 70km là đến Y Tý. Trên đường đi, du khách sẽ có dịp chiêm ngưỡng những vạt rừng xanh và những ngôi nhà thấp thoáng trong mây.

Y Tý có các dân tộc Kinh, Mông, Dao, Giáy, Hà Nhì sinh sống, trong đó dân tộc Hà Nhì chiếm đa số và sinh sống bằng nghề chăn nuôi và trồng lúa, thảo quả. Dân tộc Hà Nhì thường làm nhà ở gần những nơi có nguồn nước để đảm bảo nước phục vụ sinh hoạt và tưới tiêu. Nhà ở được xây dựng theo kiến trúc nhà trình tường truyền thống, gồm có 2 cửa: một cửa chính nhỏ và thấp và một cửa tò vò giáp mái nhà để lấy ánh sáng, thông gió nhằm tránh gió lùa vào mùa đông và tạo không khí dịu mát vào mùa hè. Mái nhà được lợp bằng gỗ hoặc lá. Tường nhà được làm bằng đất có độ dày từ 30cm - 40cm.

Cùng với kiến trúc nhà ở độc đáo, những nét văn hóa khác như trang phục, lễ hội, các làn điệu dân ca, dân vũ, chợ phiên... của dân tộc Hà Nhì cũng như của các dân tộc Kinh, Mông, Dao, Giáy... cũng góp phần hình thành nên bản sắc văn hóa phong phú, đa dạng ở Y Tý.

Đến Y Tý vào bất kỳ thời điểm nào cũng đẹp. Vào mùa nước đổ (tháng 5, tháng 6), mặt ruộng bậc thang sáng ngời như tấm gương phản chiếu bức tranh thiên nhiên đa màu sắc. Mùa lúa chín (tháng 8, tháng 9), những thửa ruộng bậc thang khoác lên mình màu vàng rực rỡ tầng tầng, lớp lớp bắc lên trời xanh. Mùa tuyết rơi (từ tháng 12 năm trước đến tháng 1 năm sau), khi nhiệt độ xuống dưới 0ºC thì tuyết trắng bắt đầu bao phủ khắp mái nhà, nhành cây, ngọn cỏ... Nhưng có lẽ ấn tượng hơn cả là mùa mây mù (từ tháng 9 năm trước đến tháng 4 năm sau), khi đó Y Tý đẹp như chốn bồng lai tiên cảnh với mây trắng bảng lảng luồn qua thung lũng; bồng bềnh trôi tạo thành dòng sông mây khổng lồ, có lúc lại cuộn lên, xô vào nhau như những ngọn sóng biển... Đứng trên đỉnh núi Nhù Cù San (cao 2.660m) nhìn xuống, du khách sẽ thấy phía dưới mây mù trắng xóa và thung lũng Y Tý chỉ thấp thoáng hiện ra qua những làn mây mỏng. Mùa này cũng là thời điểm thu hút rất đông khách du lịch, nhất là các nhiếp ảnh gia đến để ngắm cảnh, chụp ảnh.